Laëtitia Djedje 24 juli 2024 10 minuten leestijd

WCAG: gebruiksvriendelijkheid start met digitale toegankelijkheid

Inclusiviteit krijgt steeds meer aandacht in onze samenleving en terecht: ieder mens hoort dezelfde rechten en kansen te krijgen. Daar hoort het leven online ook bij. Of het nou een ondertiteling is onder een filmpje of een tekst die je kunt voorlezen, zelfs in de digitale wereld merk je dat er aandacht wordt besteed aan inclusiviteit door middel van digitale toegankelijkheid. 

Sterker nog, vanaf 28 juni 2025 gaat de toegankelijkheidswet van kracht waardoor (semi) overheid en bepaalde webshops in andere sectoren toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking. Het is dus niet alleen een kans om een breder publiek te bereiken, maar ook een wettelijke verplichting. De WCAG speelt daarbij een essentiële rol. Binnen UX een belangrijke pijler om aan te voldoen!

In dit blog verduidelijken we wat de toegankelijkheid wet en WCAG precies inhouden, waarom het zo cruciaal is voor jouw bedrijf en hoe het naleven van deze richtlijnen niet alleen een verplichting is, maar ook de gebruiksvriendelijkheid en SEO van je website aanzienlijk verbetert.

De European Accessibility Act (EAA).

De European Accessibility Act (EAA) is een wetgevingsinitiatief van de Europese Unie met als doel de toegankelijkheid van producten en diensten te verbeteren voor mensen met een handicap of beperking. Aangenomen in 2019, heeft deze richtlijn tot doel een samenhangend kader te creëren binnen de EU-landen. Dit moet obstakels verminderen en ervoor zorgen dat iedereen gelijke toegang heeft tot verschillende goederen en diensten, zoals ICT, bankdiensten en openbare diensten. 

De EAA vereist dat fabrikanten, dienstverleners en overheidsinstanties ervoor zorgen dat hun producten en diensten voldoen aan specifieke eisen op het gebied van digitale toegankelijkheid, waaronder informatie- en communicatietechnologieën (ICT), zoals websites en mobiele applicaties. Dit betekent dat vanaf 25 juni 2025 alle producten en diensten toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking.

Wat is WCAG? 

WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines. Het zijn de internationale richtlijnen waaraan je dient te voldoen om de EEA te volgen. Deze richtlijnen zijn ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C) om websites en andere digitale content toegankelijker te maken voor mensen met uiteenlopende beperkingen. Denk hierbij aan visuele, auditieve, motorische en cognitieve handicaps. 

De internationale norm en haar richtlijnen zijn gebaseerd op vier fundamentele principes: content moet waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust zijn. Elke richtlijn bevat succescriteria op drie niveaus (A, AA en AAA) die aspecten behandelen zoals  kleurcontrasten, labels bij inputvelden, ondertiteling bij media en meer. Het doel is ervoor zorgen dat informatie niet alleen visueel maar ook via andere zintuigen toegankelijk is. De content moet daarnaast compatibel zijn met huidige en toekomstige hulp technologieën. Het toegankelijk maken van je website, app of portal is dus erg belangrijk!

Hoe voldoe je aan de WCAG?

Om te voldoen aan de wet, moet je website of applicatie voldoen aan alle succescriteria van de WCAG 2.1 niveau A & AA, wat momenteel 50 succescriteria zijn. Het is verstandig om bij het bouwen van een nieuwe site of app in elke fase van een webproject al rekening te houden met de toegankelijkheidseisen. Dit bespaart tijd en kosten. 

Zodra je de richtlijnen hebt geïmplementeerd, laat je jouw project checken door een gecertificeerde organisatie. Bij goedkeuring is het belangrijk dat je jouw website of applicatie blijft updaten op toegankelijkheid om continu aan de wet te blijven voldoen.

Voorbeelden van foutieve WCAG-implementaties.

50 succescriteria in deze internationale norm zijn een hoop om aan te voldoen! Vaak worden dezelfde fouten gemaakt rondom de WCAG. Dit zijn de vijf meest voorkomende fouten. 

  1. Gebrek aan alt-teksten
    Veel websites vergeten alt-teksten voor afbeeldingen toe te voegen, waardoor blinde gebruikers belangrijke visuele informatie missen.
  2. Onvoldoende kleurcontrast
    Bijna 97% van de websites gebruiken kleurenschema's met onvoldoende contrast, wat het moeilijk maakt voor slechtziende gebruikers om tekst te lezen. Een appelgroene button met witte tekst bijvoorbeeld.
  3. Niet-ondersteunde toetsenbordnavigatie
    Interactieve elementen zoals dropdown-menu's en vensters die niet via het toetsenbord bediend kunnen worden, sluiten gebruikers uit die geen muis kunnen gebruiken.
  4. Onduidelijke formulieren
    Formulieren zonder labels of met slecht gedefinieerde velden maken het voor gebruikers met cognitieve beperkingen lastig om deze correct in te vullen.
  5. Geen video-ondertiteling
    Video's zonder ondertiteling of transcriptie maken het onmogelijk voor slechthorende gebruikers om de inhoud te volgen.

Acht tips om alvast te werken aan de toegankelijkheid van je website.

  1. Begin met een audit
    Laat een toegankelijkheids audit uitvoeren door deskundigen om te zien waar je website momenteel staat en waar verbeteringen nodig zijn. Toegankelijkheid issues die wij vaak tegenkomen geven we hieronder vast weer
  2. Kleurcontrast
    Controleer het kleurcontrast van tekst en achtergrond om te zorgen dat informatie leesbaar blijft voor mensen met visuele beperkingen. Gebruik tools zoals de Contraste App om het kleurcontrast van je website te controleren.
  3. Gebruik duidelijke koppen en labels
    Zorg voor logische en beschrijvende koppen en labels bij formulieren en knoppen. Dit helpt zowel gebruikers met beperkingen als zoekmachines om de structuur van je content te begrijpen.
  4. Alt-teksten voor afbeeldingen
    Voeg beschrijvende alt-teksten toe aan alle afbeeldingen op je website zodat screenreaders de inhoud van de afbeelding kunnen overbrengen aan blinde of slechtziende gebruikers.
  5. Toetsenbordnavigatie
    Zorg ervoor dat alle interactieve elementen op je website toegankelijk zijn via het toetsenbord. Dit is essentieel voor gebruikers die geen muis kunnen gebruiken.
  6. Ondertiteling en transcripties
    Voeg ondertiteling toe aan video's en biedt transcripties aan voor audio-inhoud, zodat ook slechthorenden toegang hebben tot de informatie.
  7. Regelmatig updaten en testen
    Blijf je website regelmatig testen en bijwerken op toegankelijkheid, vooral bij nieuwe content of functionaliteiten.
  8. Maak een design system
    Maak bij de bouw van een website een goede opzet van alle UX- en design- en code-elementen van de website (een ‘design system’) waarin al wordt voldaan aan toegankelijkheid. Zo maakt het hele team van ontwikkelaars gebruik van de juiste elementen. 

Wat als je niet voldoet aan de WCAG wetgeving?

Hoewel er momenteel geen specifieke boetes zijn vastgesteld voor het niet voldoen aan de WCAG-richtlijnen voor (semi-)overheidsinstanties, kunnen er wel consequenties zijn voor de verantwoordelijke bestuurders. 

Voor e-commercebedrijven kunnen de gevolgen vergelijkbaar zijn, inclusief juridische claims vanwege discriminatie of ontoegankelijkheid. Dit kan potentiële klanten uitsluiten, wat leidt tot omzetverlies en verminderd concurrentievoordeel. 

Wanneer en in hoeverre de WCAG wetgeving gehandhaafd zal worden is nog niet duidelijk. Het is echter onze visie dat digitale toegankelijkheid ontzettend belangrijk is voor de gebruiksvriendelijkheid van je hele doelgroep en veel voordelen biedt, naast alleen te voldoen aan een wet. 

Het verband tussen toegankelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en conversie.

Toegankelijkheid verbeteren is niet alleen een ethische en wettelijke vereiste, het is ook commercieel zinvol. Door je website toegankelijk te maken, bereikt je een breder publiek, waaronder ruim 15% van de wereldbevolking die met een vorm van beperking leeft. Bovendien heeft het optimaliseren van je website voor toegankelijkheid directe voordelen voor de gebruiksvriendelijkheid. Denk aan duidelijkere navigatie, beter gestructureerde content en snellere laadtijden. Deze factoren verbeteren de ervaring voor alle gebruikers, wat kan leiden tot een hogere conversieratio.

Toegankelijkheid en SEO

Vanuit een SEO-perspectief heeft toegankelijkheid ook tal van voordelen. Zoekmachines geven de voorkeur aan websites die goed gestructureerd zijn en heldere en logische content bieden. Veel van de technieken die de toegankelijkheid verbeteren, zoals het gebruik van alt-teksten voor afbeeldingen en het zorgen voor duidelijke koppen en labels, zijn ook SEO-best practices. Daarnaast heeft Google aangegeven dat laadtijden en de mobiele gebruikservaring belangrijke factoren zijn in de ranking van websites, aspecten die ook verbeteren met goede toegankelijkheidspraktijken.

Toegankelijkheid gaat verder dan de wet.

Toegankelijkheid gaat niet alleen over het naleven van normen of het vermijden van juridische problemen. Het is een cruciaal aspect van moderne, effectieve digitale marketing. Door de WCAG-richtlijnen te volgen, verbeter je niet alleen de toegankelijkheid voor gebruikers met beperkingen, maar verhoog  je ook de algemene gebruiksvriendelijkheid, heeft het een positieve invloed op optimalisatie voor de zoekmachine (SEO) en stimuleer je conversies. 

Investeer daarom in een toegankelijke, inclusieve en gebruiksvriendelijke website om écht een verschil te maken in jouw markt en de tevredenheid van je klanten significant te verhogen.

Hulp nodig bij het voldoen aan de WCAG wetgeving?

Bij de Nieuwe Zaak voeren we graag een toegankelijkheidsscan uit voor jouw website of platform. We richten ons in eerste instantie op onderdelen die wij snel kunnen behalen en belangrijke elementen die nodig zijn voor de wet. Op de gevonden knelpunten geven we een helder advies waar de organisatie direct mee aan de slag kan. Door deze aanpassingen vervolgens te (A/B)testen bij je doelgroep kan je daarbij valideren welk effect het heeft op je conversie.

Benieuwd hoe toegankelijk jouw website of app is? Vraag dan een quick scan aan!

Ontdek de WCAG quick scan

 

avatar

Laëtitia Djedje

Als UX Consultant met een focus op Accessibility weet Laëtitia alles van hoe jouw platform toegankelijk is voor iedereen.

Hulp nodig met jouw volgende stap?

Even verder praten kan geen kwaad.
Contact opnemen